خصوصیات خاک های آهکی

خصوصیات خاکهای آهکی

طبق تعریف سازمان خوار و بار جهانی (FAO) اصطلاح آهکی بودن معمولا به خاکی تعلق می گیرد که حاوی بیشتر از 15 درصد کرینات کلسیم باشد. آهک در خاک به فرم های مختلفی از جمله پودری، دانه ای و یا پوسته ای وجود دارد. خاک های با مقدار بالای آهک متعلق به خاک های رده کلسی سولز و زیر گروه کلسیک سایر رده های خاک هستند. پراکندگی خاک های آهکی به طور گسترده ای در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. تخمین زده شده است که این خاک ها بیش از یک سوم خاک های کل دنیا را تشکیل می دهند. پی اچ خاک های آهکی معمولا در دامنه 7 تا 5/8 قرار میگیرد. در شرایطی که این خاک ها حاوی سدیم کربنات باشند پی اچ آنها از 9 بالاتر می رود. این نوع خاک ها در مناطق با اقلیم خشک و نیمه خشک وجود دارند. خاک های آهکی در شرایطی که مواد غذایی و آب کافی فراهم باشد دارای تولیدپذیری بالقوه بالایی هستند. وجود آهک در خاک سبب بهبود دانه بندی خاک و شرایط فیزیکی خاک میشود. با این حال در یک سری از خاک های آهکی ورقه های آهکی غیر قابل نفوذ وجود دارد و برای کشت و کار در این خاک ها باید این لایه های سخت شکسته شوند و این فرآیند با راه اندازی یک سیستم زهکشی مناسب باید همراه باشد. خاک های آهکی معمولا حاوی مقادیر پایین نیتروژن و ماده آلی هستند. کاربرد کودهای نیتروژنه آمونیومی نباید در سطح خاک آهکی صورت گیرد زیرا به راحتی نیترژن از طریق فرآیند تصعید هدر می رود. همچنین علاوه بر نیتروزن در خاک های آهکی کمبود و حتی فقدان فسفر هم مشاهده می شود. کاربرد میزان فسفر در این خاک ها بستگی به میزان کمبود در خاک، میزان نیاز گیاه و فرم فسفر دارد. کاربرد بیش از حد فسفر در خاک موجب کمبود آهن یا روی میشود. به منظور کارایی بیشتر، بهتر است فرم محلول در آب فسفر استفاده شود.

کوددهی

کاربرد نواری کود فسفربه پخش سطحی آن ترجیح داده میشود. از آنجایی که فسفر در گیاه غالبا در مراحل جوانتر رشد گیاه مورد نیاز است پیشنهاد میشود که کاربرد کود در زمان بذر دهی باشد.هنگام کاربرد کود فسفری در خاک های آهکی عمل تثبیت انجام می شود و فسفر از دسترس خارج می شود. تثبیت فسفر شامل جدب سطحی فسفر بر روی صفحات رسی و آهکی و رسوب کانی های فسفات کلسیم می باشد. اگرچه مقدار کل آهک موجود در خاک برای پیش بینی واکنش های فسفر مهم است اندازه ذرات آهک و سطح ویژه آنها معرف بهتری برای رفتار فسفر در خاک است. خاک های آهکی معمولا از کمبود عناصر ریز مغذی به ویژه روی و آهن رنج می برند. با استفاده از تعیین میزان آهک و پی اچ خاک میتوان به آهکی بودن خاک پی برد. مدیریت و کوددهی خاک های آهکی استراتژی های ویژه ای را می طلبد زیرا رفتار عناصر غذایی به ویژه فسفر، آهن، روی و مس در این خاک ها با خاک های غیر آهکی متفاوت است.

Taalab, A.S., Ageeb, G.W., Siam, H.S. and Mahmoud, S.A., 2019. Some Characteristics of Calcareous soils. A review AS Taalab1, GW Ageeb2, Hanan S. Siam1 and Safaa A. Mahmoud1. Middle East J, 8(1), pp.96-105.

https://www.fao.org/soils-portal/soil-management/management-of-some-problem soils/calcareous-soils/ru