اثرات مستقیم خاک یا اجزای تشکیل دهنده آن بر سلامت انسان از طریق بلع، استنشاق یا جذب آن است. خاک حاوی ارگانیسم های بیماری زای زیادی است که ممکن است از این طریق وارد بدن انسان شوند، با این حال سیستم خاک موجوداتی را نیز فراهم می کند که اولین آنتی بیوتیک های انسانی بر اساس آنها ساخته شده اند. اثرات غیر مستقیم خاک از طریق کمیت و کیفیت غذایی وارد زندگی انسان می شود. با افزایش جمعیت جهان، مسائل مربوط به امنیت غذایی و همچنین نیاز به حفظ حاصلخیزی خاک و به حداقل رساندن تخریب آن ضروری تر می شود. فقدان غذای کافی و مواد غذایی با کیفیت غذایی پایین منجر به درجات متفاوتی از سوء تغذیه می شود که به نوبه خود سلامتی انسان را به خطر می اندازد. خاک و زمین منابع محدودی هستند و زمین های کشاورزی تحت کشت شدیدی می باشند. درک علمی اخیر از فرآیندهای خاک و عواملی که بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارند، بینش بیشتری را در مورد تأثیر خاک بر سلامت ما ممکن می‌سازد.
خاک ها پیچیده ترین و متنوع ترین اکوسیستم در جهان هستند. خاک‌ها علاوه بر تأمین 98.8 درصد غذای بشر، طیف گسترده‌ای از خدمات دیگر، از جمله ذخیره‌سازی کربن و تنظیم گازهای گلخانه‌ای را ارائه می‌کنند. تشدید فعالیت های کشاورزی در حال حاضر منجر به تخریب ناپایدار خاک شده است. اشکال عمده این تخریب عبارتند از از دست دادن مواد آلی و انتشار گازهای گلخانه ای، استفاده بیش از حد کودها، فرسایش، آلودگی، اسیدی شدن، شور شدن و از بین رفتن تنوع ژنتیکی. این تخریب مداوم خاک توانایی طولانی مدت خاک برای ارائه خدمات به انسان از جمله تولید مواد غذایی در آینده را کاهش می دهد و باعث آسیب زیست محیطی می شود. ضروری است که جامعه جهانی تنها به تمرکز بر مزایای خاک، مانند تامین غذا، بسنده نکنند. عدم شناسایی اهمیت خاک در سیستم‌های کشاورزی فشرده بدون شک پیامدهای جدی برای بشریت خواهد داشت و نشان دهنده عدم توجه به عدالت بین نسلی است. ما معتقدیم که مفهوم پیوند آب - غذا - انرژی باید گسترش یابد و پیوند آب - خاک - غذا - انرژی را تشکیل دهد.
سازمان خوار و بار جهانی (FAO) پیش بینی می کند که جمعیت جهانی تا سال 2050 از 9 میلیارد نفر فراتر رود، که منجر به رقابت بر سر منابع زمین، خاک و آب می شود و در نتیجه برای حفظ امنیت عذایی جمعیت انسانی نیاز به افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی داریم که این امر به کیفیت و مدیریت صحیح خاک وابسته است. تخمین زده می شود که 95 درصد غذای ما به طور مستقیم یا غیرمستقیم در بستر خاک تولید می شود. خاک های سالم پایه و اساس سیستم غذایی هستند. خاک، اساس کشاورزی و محیطی است که تقریباً تمام گیاهان تولید کننده غذا در آن رشد می کنند. خاک های سالم محصولات سالمی تولید می کنند که به نوبه خود مردم و حیوانات را تغذیه می کنند. در واقع، کیفیت خاک به طور مستقیم با کیفیت و کمیت غذا در ارتباط است. خاک ها مواد مغذی ضروری، آب و اکسیژن ریشه را تامین می کنند که گیاهان تولید کننده غذا برای رشد و شکوفایی به آن نیاز دارند. آنها همچنین به عنوان یک بافر برای محافظت از ریشه های ظریف گیاهان در برابر نوسانات شدید دما عمل می کنند.
برای دستیابی و حفظ امنیت غذایی، سیاست گذاری و تصمیم گیری در مقیاس جهانی تا محلی نیاز است که مستلزم دسترسی به اطلاعات ارزیابی شده و با کیفیت در مقیاس مناسب است. برای حفظ امنیت غذایی 7 میلیارد مردم در جهان نیاز است افزایش کیفیت خاک در دستور کار متخصصین قرار بگیرد. سو تعذیه فقط ناشی از کمبود منابع غذایی نیست بلکه گاهی در نتیجه کیفیت پایین منابع غذایی انسان ها و حیوان ها است که این امر در نتیجه فقیر بودن و کیفیت پایین خاک حاصل می شود. مدیریت صحیح خاک نقش مهمی در تحقق اهدف سازمان های مربوطه جهانی دارد که هدف آنها پایان دادن به گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و تغذیه بهبود یافته و ترویج کشاورزی پایدار است.
مفهوم امنیت غذایی به خوبی تعریف و تحقیق شده است، در حالی که مفهوم نوظهور امنیت خاک در حال پذیرش در سطح جهانی است. پرداختن به امنیت خاک ابزاری را برای بهبود کیفیت غذا، فیبر و آب به روشی پایدار از طریق افزایش مراقبت از خاک و توسعه بهترین شیوه‌های مدیریت زمین فراهم می‌کند. خاک یک عنصر آسیب پذیر است که در بسیاری از نقاط جهان تخریب می شود. رشد سریع جمعیت جهان فشار بیشتری را بر منابع خاک وارد کرده است تا تقاضای فزاینده برای غذا، فیبر و مواد مشتق شده از خاک را تامین کند. چنین فشارهایی تخریب را تسریع می کنند و بنابراین رویکردهای جدیدی مورد نیاز است. تحقیقات نشان می دهد که امنیت خاک و امنیت غذایی دارای همبستگی بالایی هستند.
در سیستم های کشاورزی، خاک به عنوان بستر رشد و پرورش انواع گیاهان و درختان نقش ایفا می کند و می توان گفت که منشا اصلی تغذیه انواع موجودات زنده اعم از انسان و حیوان و گیاه می باشد. بنابراین ارزیابی سلامت و کیفیت خاک و وضعیت تغذیه ای آن از نظر کشاورزان، خاکشناسان و متخصصین محیط زیست و علوم طبیعی امری ضروری محسوب می شود. نتایج آزمون خاک به کشاورز، باغدار و یا متخصصین خاک و محیط زیست کمک می کند تا از وضعیت شیمیایی، فیزیکی و زیستی خاک مطلع شود و با توجه به وضعیت موجود در راستای بهیود شرایط اقدامات لازم را انجام دهد. لذا در کشاورزی پایدار و محیط زیست سالم همیشه ارزیابی خاک در اولویت کار می باشد.
شرکت آزمون سلامت آسا (آزمایشگاه آسا) با در اختیار داشتن تجهیزات و متخصصین کارآزموده در زمینه آنالیز و انجام آزمایشات تخصصی خاک و ارائه گزارشات کامل و راهکار در زمینه بهبود وضعیت خاک آمادگی خود را در زمینه های مذکور اعلام می دارد.
Oliver, M.A. and Gregory, P.J., 2015. Soil, food security and human health: a review. European Journal of Soil Science, 66(2), pp.257-276.
Pozza, L.E. and Field, D.J., 2020. The science of soil security and food security. Soil Security, 1, p.100002.
www.isric.org/utilise/global-issues/food-security
www.fao.org/soils-2015/news/news-detail/en/c/277682