بیماری های قابل انتقال از استخر+ راهکار جلوگیری از آنها

شنا یکی از بهترین و مفرح بخش ترین ورزش ها به ویژه در فصول گرم سال است. هرچند این ورزش لذت بخش است اما همیشه یک نگرانی بابت آلودگی احتمالی آب استخرها وجود دارد.

رعایت بهداشت محیط اعم ازسطوح و ابزار و پیشگیری ازانتقال بیماری، یکی از دغدغه های اصلی مراجعه کنندگان به تمامی امکان عمومی از جمله استخرهاست.

طبیعتا اماکن عمومی محل تردد افراد مختلفی است که گاهی سهوا با وجود داشتن بیماری خاص( از جمله بیماری های پوستی) به این مراکز مراجعه می کنند اما به راستی کدامیک از بیماری ها قابلیت انتقال دارند و در صورت کنترل نامناسب بهداشت محیط، چه مخاطراتی را می توان برای مخاطب متصور شد؟

محیط استخر به جهت فراهم بودن رطوبت و گرما، محیطی مناسب برای رشد و کشت باکتری ها و قارچ هاست بنابراین باید مطابق دستورالعمل های اداره بهداشت محیط وزارت بهداشت، مرتبا تمامی سطوح استخر مانند کف زمین و دیوارها و... توسط بانیان این مرکز گندزدایی و ضد عفونی شود.

بسیاری از بیماری های جلدی عفونی از طریق تماس مستقیم منتقل می شوند بنابراین با کنترل بهداشت سطوح از انتقال آنها پیشگیری می شود؛ به عبارت بهتر امکان انتقال بیماری (از فرد بیمار به فرد سالم) از طریق آب استخر احتمال بسیار کمتری در قیاس با سطوح محل نشستن در اطراف استخر و سونا ( بخار) و جکوزی ( حوضچه آب گرم ) و امثال آن دارد؛ این انتقال بیماری شامل سایر انواع انتقال عفونت و بیماری ها نمی شود.

ماساژ از دیگر خدماتی است که در برخی استخرها ارائه می شود. در صورتی که ماساژور بهداشت محیط و وسایل( تخت ، ملحفه ، حوله و..) را رعایت نکند، این امر می تواند زمینه ساز انتقال عفونت از مراجعه کننده قبلی که احیانا دچار بیماری جلدی مسری است، به فرد بعدی شود. هرچند اگر شخص ماساژور هم بیماری پوستی عفونی قابل انتقال داشته باشد، می تواند خدمات گیرنده را در معرض خطر قرار دهد.

البته هر تماس پوستی میان فرد بیمار و فرد سالم، الزاما منجر به انتقال قطعی عفونت نمی شود. فقط ریسک انتقال عفونت وجود دارد که به شرایط جلدی و سیستم ایمنی بدن افراد وابسته است اما نباید هیچگاه حتی احتمال کم انتقال را نادیده بگیریم. لذا رعایت بهداشت فردی الزامی است.

قطعا بهداشت اماکن عمومی همانند استخر صرفا محدود به انتقال بیماری های پوستی نبوده و احتمال انتقال عفونت و درگیری سایر بخش ها و ارگان های بدن همانند مخاط چشم و گوش وبینی (سینوس ها) و دستگاه گوارشی و ادراری نیز وجود دارد . دراین بین علاوه بر آگاهی فردی، ضرورت رعایت دقیق ضوابط بهداشت محیط توسط مجریان مراکز تفریحی همانند استخرها نیز احساس می شود.

معرفی مهم ترین بیماری های قابل انتقال از طریق استخر:

1- بیماری های داخلی که بیشتر شامل بیماری های دستگاه گوارش مانند اسهال آمیبی، اسهال باسیلی، وبا، شبه وبا، ژیاردیا، بیماری های انگلی و یا حتی هپاتیت ها و حصبه.

2- بیماری های تنفسی مانند سرما خوردگی و گلودردهای عفونی.

3- بیماری های عفونی سایر قسمت های بدن مانند عفونت های چشمی، گوش و حلق بینی، قارچ شناگران درماتیت ها، بیماری های سیستم ادراری، تناسلی، بیماری های جلدی مانند قارچ، کچلی، زرد زخم، اگزما، خارش انگشتان و پای شناگران.

آب استخر نه تنها دریافت کننده مواد دفعی بدن مانند بینی، بزاق دهان و عرق است، حتی مواردی که به دقت اصول بهداشتی قبل از شنا رعایت نشود، آثار دفعی مانند پوست مرده، روغن ها و کرم های جلدی، گردوغبار و حتی مواد دفعی مانند ادرار یا مدفوع هم خواهد بود. به خصوص درصورتی که کودکان نیز از قسمت های کم عمق استخر استفاده کنند.

بیماری های مربوط به پوست:

برخی از بیماری های پوستی مانند پسوریازیس مسری نبوده و قابل انتقال از طریق استخر نیستند. هرچند ممکن است نمای ظاهری پوست بیماران مبتلا به این بیماری این شبهه را ایجاد کند. همچنین امکان انتقال بیماریی مانند زگیل نیز به صورت فرد به فرد و در تماس مستقیم بوده و احتمال انتقال آن از طریق آب استخر بسیار نامتحمل و بعید است.

افرادی که زیاد به استخر میروند نکاتی وجود دارد که باید به آن توجه کنند که چه بیماری هایی در کمین آنهاست.

بسیاری از بیماری های جلدی عفونی از طریق تماس مستقیم منتقل می شوند بنابراین با کنترل بهداشت سطوح از انتقال آنها پیشگیری می شود؛ به عبارت بهتر امکان انتقال بیماری (از فرد بیمار به فرد سالم) از طریق آب استخر احتمال بسیار کمتری در قیاس با سطوح محل نشستن در اطراف استخر و سونا ( بخار) و جکوزی ( حوضچه آب گرم ) و امثال آن دارد؛ این انتقال بیماری شامل سایر انواع انتقال عفونت و بیماری ها نمی شود.

رطوبت محیط و دمای سونا و جکوزی بیماری های جلدی غیر مسری را تشدید و بدتر می کند بنابراین توصیه نمی شود که این افراد به دلیل اینکه بیماری شان مسری نیست به استخر مراجعه کنند.

بهتر است زمانی که افراد پوست شان به هر علتی(بخیه، خراشیدگی، سوختگی و ...) قرمز و ملتهب است یا ترشح و چرک دارند، ضمن مراجعه به پزشک و رعایت درمان تجویزی، از حضور در اماکن عمومی تا زمان بهبودی کامل و تایید پزشک خودداری کنند.

یکی از میکروب‌های قابل انتقال از آب استخر که می‌تواند مشکلات پوستی ایجاد کند، سودوموناس نام دارد. این میکروب بسیار مقاوم است و حتی با وجود مواد ضدعفونی‌کننده همچنان می‌تواند در آب استخر، به‌خصوص آب گرم رشد کند.

اگر یک فرد سالم به این میکروب مبتلا شود، در صورتی که مشکل سیستم ایمنی نداشته باشد، پس از شنا کردن متوجه جوش‌های پوستی پراکنده و آبدار مانند آبله‌مرغان خواهد شد.

از میکروب‌های دیگری که از طریق آب و وسایل عمومی استخرها منتقل می‌شود، خانواده استاف‌هاست. این میکروب بیشتر در اثر استفاده از دمپایی، حوله، شانه و دیگر وسایل مشترک میان افراد منتقل می‌شود و از طریق آب استخر باعث عفونت‌های پوستی و ایجاد سلولیت شود.

علاوه براین، استفاده از وسایل مشترک یا حتی راه رفتن بدون دمپایی کنار استخر و سطوح مرطوب می‌تواند باعث انتقال ویروس هرپس یا همان تبخال شود.این ویروس نمی‌تواند مدت زیادی در محیط زنده بماند، در نتیجه تنها در صورتی منتقل می‌شود که فرد بلافاصله پس از شخص مبتلا از وسایل عمومی استفاده کند.

یک دسته از بیماری‌های گوارشی که می‌توانند از طریق آب استخر منتقل شوند بیماری‌های انگلی هستند. عامل اغلب این بیماری‌ها انگل‌های میکروسکوپی هستند. افرادی که در دریا و استخر شنا می‌کنند، می‌توانند از طریق بلعیدن آب به این انگل مبتلا شوند. کریپتوکوک نام یکی از انگل‌هایی است که می‌تواند باعث اسهال طولانی‌مدت و مزمن شود.

ژیاردیا انگل دیگری است که در کودکان بسیار شایع است و می‌تواند باعث اسهال مزمن شود. اگر کودکی مبتلا به این انگل باشد و بدون رعایت مسائل بهداشتی در آب شنا کند، می‌تواند به راحتی افراد دیگر را مبتلا کند.

یکی دیگر از این انگل‌ها آمیب نام دارد. این انگل مخصوص فصل تابستان است و معمولا از طریق شنا در آب‌های آلوده منتقل می‌شود تا آب استخرها.

انگل ژیاردیا معمولا در افراد سالم مشکل حادی ایجاد نمی‌کند و اسهال پس از یک تا دو هفته خودبه‌خود یا با استفاده از دارو برطرف می‌شود اما در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند مانند کسانی که شیمی‌درمانی می‌شوند یا افرادی که HIV دارند این انگل می‌تواند عفونت‌های بسیار خطرناکی در بدنشان ایجاد کند، بنابراین اگر فردی از لحاظ سیستم ایمنی مشکل دارد بهتر است که از شناکردن در استخرهای عمومی به‌خصوص در فصل تابستان خودداری کند.

خطر انتقال اسهال از طریق استخر

معمول‌ترین بیماری‌هایی که از طریق آب استخر منتقل می‌شوند بیماری‌های اسهالی هستند. این بیماری‌ها معمولا باعث ایجاد عفونت و التهاب در روده کوچک، روده بزرگ یا معده می‌شوند که از میان آنها عفونت‌های میکروبی بیشترین آمار را دارند.

این عفونت‌ها اغلب از طریق خوردن آب منتقل می‌شوند، بنابراین توصیه می‌شود هنگام شنا سر خود را خیلی زیر آب نبرید، طوری شنا کنید که همیشه دهانتان در زیر آب بسته باشد و در ضمن از بینی بند استفاده کنید تا آب وارد سینوس‌ها و بینی‌تان نشود.

نکاتی که باید جهت جلوگیری از ابتلا به بیماری های قابل انتقال از استخر  رعایت شوند:

از خوردن، آشامیدن و جویدن آدامس در هنگام شنا باید جدا خودداری کرد زیرا ممکن است حتی سبب خفگی شخص شناگر شود.

در مورد بزرگسالان هم در صورتی که مبتلا به اسهال اند باید تا بهبودی کامل از رفتن به استخر خودداری کنند زیرا انواع اسهال ها مانند اسهال میکروبی، ویروسی و انگلی از راه آب قابل انتقال می شوند. همچنین مبتلایان به زردی از نوع هپاتیت A تا بهبودی کامل باید از شنا در استخر خودداری کنند زیرا ویروس آن از راه آب قابل سرایت به دیگران است. خوردن آب استخر به علت آلودگی میکروبی و شیمیایی چه عمدی باشد و چه سهوی، خطرناک است و باید از آن پرهیز کرد.

پریدن آب در گلو و به عبارت دیگر وارد شدن آب در مجاری هوا و سرفه کردن خطرناک بوده و باید هرچه زودتر شخص خود را به کناره استخر برساند و تا قبل از طبیعی شدن وضع از شنا کردن خودداری کند.

شست وشوی موها بعد از شنا اگر بدون توجه به نکات بهداشتی صورت گیرد سبب صدمه و آزار بیشتر موها می شود. گرما و آفتاب شدید هم موجب صدمه و خشکی بیشتر موها می شود. در فصل شنا بهتر است موها را کوتاه و از رنگ، فر و صاف کردن مو خودداری کنید.

رعایت بهداشت دقیق و کامل در استخرها ضروری است وگرنه ممکن است بیماری های دیگری مانند شپش سر، گال و غیره از این طریق به شما منتقل شود.

به منظور پیشگیری از انتشار آلودگی های مختلف میکروبی، انگلی و قارچی از طریق آب استخرها رعایت موارد زیر برای شناگران ضروری است:

– قبل از ورود به استخر بدن خود را با یک شوینده مناسب شست وشو دهید.

– هنگام شنا کردن خلط گلوی خود را وارد آب استخر نکنید.

– اگر بیماری پوستی از قبیل بیماری های قارچی قابل سرایت دارید به هیچ عنوان به استخر عمومی نروید.

– بعد از دوش گرفتن و قبل از ورود به محوطه استخر، حتما باید از حوضچه ضدعفونی عبور کنید.

– از خوردن و آشامیدن در استخر بپرهیزید.

– در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا هر نوع بیماری عفونی یا پوستی واگیردار باید از ورود به استخر تا رسیدن به سلامتی کامل خودداری کنید.

– هر شناگر باید از وسایل شنای اختصاصی و تمیز خود استفاده کند.